Przedsięwzięcie to ma na celu wsparcie procesu budowy nowoczesnego województwa śląskiego, regionu uznawanego za gospodarcze i przemysłowe serce Polski, a nazwa konferencji związana jest ze strategią dla województwa śląskiego przyjętą przez rząd, obejmującą okres do 2030 roku. Podczas pierwszego spotkania dyskutowano na temat Programu dla Śląska i wyzwań, jakie stoją przed naszym regionem. Teraz nastał czas na kontynuację rozważań. Z kolei druga edycja odbywa się pod hasłem „Polska na drodze do niezależności energetycznej w dobie Europejskiego Zielonego Ładu”.
- Nie da się tworzyć jego przyszłości w oderwaniu od założeń Europejskiego Zielonego Ładu, który wyznacza drogę ku neutralności klimatycznej naszego kontynentu – podkreśla Grzegorz Tobiszowski.
Podkreśla on też, że troska o klimat stanowi jedno z najważniejszych wyzwań dzisiejszego świata, jednakże podejmując działania mające na celu jego ochronę nie należy zapominać o bezpieczeństwie energetycznym.
Podczas konferencji europoseł zaznaczył, że konieczne jest wprowadzenie odpowiednich zmian w miksie energetycznym naszego kraju i sprawiedliwa transformacja, uwzględniająca odnawialne źródła energii. Jakie zadania należy podjąć, aby w Polsce udało się wprowadzić śmiałe zmiany? Czy konieczne jest wyeliminowanie gospodarki opartej na węglu?
Polska neutralna klimatycznie?
Przypomnijmy, że do 2050 roku gospodarka państw należących do Unii Europejskiej ma być neutralna klimatycznie. Aby tak się stało stosowne rozwiązania należy wypracować już teraz. Jednym z najważniejszych celów jest wprowadzenie Zielonego Ładu dla Europy, będącego pierwszym na świecie prawem klimatycznym i sztandarowym projektem przewodniczącej KE Ursuli von der Leyen oraz ograniczenie do 2030 roku emisji dwutlenku węgla do 50, a nawet 55 proc. Konieczna jest także transformacja energetyczna państw członkowskich. Na realizację tego przedsięwzięcia Komisja Europejska wspólnie z Europejskim Bankiem Centralnym w latach 2021-2027 przeznaczy 100 mld euro.
- Realizując działania zmierzające do uzyskania neutralności klimatycznej nie możemy zapomnieć o bezpieczeństwie energetycznym, które jest fundamentem każdego państwa. Bezpieczeństwo to wartość, która wykracza poza bilans biznesowy – zaznaczył europoseł Tobiszowski. Podkreślił też, że należy dyskutować i analizować jakie mamy możliwości technologiczne, abyśmy mogli panować nad bezpieczeństwem energetycznym. - Ta harmonia między dbaniem o klimat a rozwojem gospodarczym powinna być naszym celem – mówił europoseł.
Międzynarodowi goście konferencji
Zaproszenie do dyskusji przyjęło wielu zagranicznych gości, jednym z nich jest Angelos Kokkinos z Departamentu Energii USA, który podczas konferencji zaprezentował po raz pierwszy w Polsce bezemisyjną metodę spalania węgla. - To rzecz wyjątkowa, stanowiąca nowe spojrzenie na wykorzystanie paliw kopalnych, które może być niezwykle znaczące podczas dyskusji w Europie – zaznaczył Grzegorz Tobiszowski.
W imieniu prezydenta RP Andrzeja Dudy głos zabrał Zdzisław Sokal, doradca prezydenta RP. – Bezpieczeństwo energetyczne to jedna ze składowych bezpieczeństwa państwa, dlatego też kwestia ta jest niezwykle istotna – mówił. Dodał też, że Polska gospodarka oparta jest w przeważającej mierze na węglu.
Beata Szydło, posłanka do Parlamentu Europejskiego IX kadencji, która z uwagi na obowiązki służbowe nie mogła dotrzeć do Rudy Śląskiej, przygotowała przemówienie. – Tematyka związana z klimatem jest najbardziej dyskutowaną dziś kwestią w Europie. Obecny rząd realizuje politykę, która ma uchronić Polskę przed zagrożeniem wynikającym z zachwiania równowagi energetycznej – podkreśliła Beata Szydło. – Pokazujemy, że mądra polityka energetyczna musi uwzględniać interesy wszystkich państw członkowskich. Konieczne jest to, żeby miks energetyczny był bardzo zróżnicowany. Zdajemy sobie z tego sprawę, że mamy dużo do zrobienia w Polsce, ale potrzebujemy na to czasu i pieniędzy – podkreśliła.
Czytaj dalej!
Polska na drodze do niezależności energetycznej w dobie Nowego Zielonego Ładu
Jednym z punktów Konferencji Silesia2030 był panel dyskusyjny „Polska na drodze do niezależności energetycznej w dobie Nowego Zielonego Ładu”. Wzięli w nim udział: Piotr Naimski - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, Zbigniew Gryglas - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych, Evžen Tošenovský (Czechy) - poseł do Parlamentu Europejskiego, członek EKR, Jessica Stegrud (Szwecja) - Poseł do Parlamentu Europejskiego, członek EKR oraz dr Magdalena Wójcik - Jurkiewicz - Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
Międzynarodowe grono prelegentów dyskutowało na temat zmian, które czekają polską gospodarkę. - Przyjęcie „Zielonego Ładu” to olbrzymie zobowiązania i ciężary. Oznacza to, że musimy dobrze przemyśleć drogę dla Polski, która do tego celu będzie prowadziła. Po pierwsze należy pamiętać o bezpieczeństwie dostaw energii. To fundament bezpieczeństwa państwa i nie można zapominać o tym aspekcie, planując transformację energetyczną w każdym kraju. Musimy zda o zróżnicowanie źródeł wytwarzania energii. W Polsce bezpieczeństwo energetyczne powinno się opierać na tych surowcach, które posiadamy, a więc których nie musimy importować. To jest oczywiście węgiel kamienny, brunatny i trochę gazu. Węgiel pozostanie w polskim miksie, a więc w zespole wykorzystywanym do produkcji energii – mówił Piotr Naimski, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
- Gaz jest istotnym elementem z uwagi na to, że łatwo regulować system elektroenergetyczny włączając elektrownie oparte o gaz – dodał Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zapowiedział, że energetyka oparta o gaz będzie w Polsce budowana. Przywołał także projekt Baltic Pipe, a więc system gazociągów łączących Norwegię, Danię i Polskę o przepustowości 10 mld m³ rocznie. Zaznaczył również, że program nuklearny, który zawarliśmy w strategii energetycznej Polski, będzie wymagał w ciągu 20 lat wydania ok. 60 mld złotych.
To nie węgiel jest zły, a wykorzystywane technologie?
Z kolei Evžen Tošenovský (Czechy) - poseł do Parlamentu Europejskiego przybliżył zagadnienie związane z miksem obowiązującym w Czechach. - Polska i Czechy są w bardzo podobnej sytuacji. Jeżeli chodzi o czeski miks, to 37 proc. to energetyka jądrowa, 38 proc. węgiel brunatny, częściowo kamienny, a 15,5 proc. to źródła odnawialne. Gaz wykorzystywany jest w małym stopniu – wyjaśnił Evžen Tošenovský. – Paliwa nie są złe, złe są jedynie nieodpowiednie huty i kotły. Nigdy nie powiem, że nie będziemy używali węgla. Za 20 lat węgiel może być dobrym surowcem. Wszystko zależy od technologii, jaka będzie wykorzystywana – zaznaczył.
Z kolei Zbigniew Gryglas, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych zaznaczy, że przeobrażenie polskiej gospodarki musi być przeprowadzone w sposób mądry, zrównoważony. - Zgadzam się ze zdaniem przedmówcy, który powiedział, że dyskusja o „Zielonym Ładzie” jest zideologizowana. Bardziej bierze się pod uwagę prądy ideologiczne, a mniej sytuację społeczną – mówił. – Może się okazać, że węgiel nie jest paliwem straconym. Zgodzę się, że to nie paliwa są brudne, ale technologie i miejsca, w których przetwarzamy te paliwa na energię. Polska bardzo rozważnie konstruuje swój miks energetyczny przyszłości. Będzie w nim miejsce dla węgla - podkreślił.
Jak wygląda rola odnawialnych źródeł energii w Szwecji?
– W Szwecji mamy bardzo dobry miks energetyczny – 2/3 energii pozyskiwane jest ze źródeł odnawialnych. Jesteśmy bardzo neutralni jeśli chodzi o emisje dwutlenku węgla. Rząd chce pozbyć się elektrowni jądrowych - wyjaśniła Jessica Stegrud (Szwecja), poseł do Parlamentu Europejskiego, która przez 20 lat pracowała w branży energetycznej, a karierę polityczną rozpoczęła dopiero rok temu. – W Polsce macie bardzo trudną sytuację. Przejście z węgla, który stanowi 80 proc. na energie odnawialna., przejście to będzie bardzo trudne, ale jednocześnie macie najlepsze podstawy, żeby to zrobić. Jesteście świetni jeśli chodzi o rozwój technologiczny i organizację. Jeżeli ktoś miałby sobie poradzić z tą transformacją, to właśnie wy – mówiła Jessica Stegrud. Przytoczyła też słowa Ursuli von der Leyen, która porównała to działanie do lądowania na Księżycu. - To trudne zadanie, jeśli chodzi o miejsca pracy, konkurencyjność na poziomie międzynarodowym, ale wykonalne. Wierzcie mi, że jeśli wy będziecie pierwsi, to reszta podąży za wami – dodała na koniec.
Jakie koszty społeczne łączą się z wprowadzeniem „Zielonego Ładu”? – Przeprowadzono prognozy cen paliw i w perspektywie pięcioletniej, węgiel nadal będzie najtańszym i najbardziej osiągalnym paliwem - wyjaśniła dr Magdalena Wójcik - Jurkiewicz - Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. – Przygotujemy przedsięwzięcie zmierzające do oszacowania kosztów tego, co wydarzy się w roku 2030 – zapowiedziała.
Bezemisyjna technologia spalania węgla
Ważnym punktem konferencji SILESIA 2030 była prezentacja przedstawiona przez Angelosa Kokkinosa z Departamentu Energii USA, w której przybliżył on zagadnienie bezemisyjnej technologii spalania węgla. - Widzimy szansę w rozwoju węgla, ale nastąpi to w sposób drastycznie odmienny i przyjazny środowisku – zaczął Angelos Kokkinos.
Czytaj dalej!
Jak wygląda sytuacja na świecie? Najwięcej węgla produkują dziś Indie, a na drugim miejscu są Chiny. Surowiec ten chętnie wykorzystywany jest także w USA. Jak podkreślił Angelos Kokkinos, dziś węgiel nadal stanowi około 28 proc. krajowej produkcji energii, a do 2040 r. będzie dostarczać prawie 20 proc. energii elektrycznej. Przyznał też, że w USA produkcja węgla będzie się sukcesywnie obniżała, ale pozostanie on gwarantem bezpieczeństwa energetycznego.
„Coal First”
- Nowoczesna gospodarka nie może funkcjonować bez paliw kopalnych, w tym węgla. Ci, którzy mówią, że możemy pozbyć się energii pochodzącej z tych surowców, nie są realistami – podkreślił Angelos Kokkinos. Prelegent zaznaczył też, że światowe gospodarki potrzebują nowego produktu na rynku, który będzie pasował do nowej rzeczywistości. Musi on konkurować z energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych i wiązać się z niższą emisją CO2 na całym świecie. Projekt realizowany przez amerykański rząd nosi nazwę „Coal First”. Zgodnie z założeniami, ma on mieć zerową lub bliską zeru emisję. Podczas wykładu podkreślono również, że na całym świecie, w regionach wydobywających węgiel łatwo dostępne technologie węglowe o zerowej emisji mogłyby stanowić ekonomicznie opłacalny sposób reagowania na konieczność zmiany klimatu bez niszczenia lokalnych struktur społecznych i wielowiekowych dziedzictwa kulturowego.
- Jesteśmy w stanie wejść w nową erę, w której paliwa kopalne mogą wnosić pozytywny wkład w gospodarkę światową, przy jednoczesnej redukcji emisji CO2. Wierzymy, że w miksie można mieć wszystkie źródła energii. To sposób na to, by gospodarki rozwijały się harmonijnie. Musimy zmienić nastawienie mentalne i sposób myślenia o węglu. Wszystkie paliwa kopalne mogą mieć emisje zerowe czy równe zeru – powiedział Angelos Kokkinos wieńcząc swoją prezentację.
Węgiel zawsze będzie ogrywać dużą rolę
Głos zabrał też Scott Foster, Dyrektor Wydziału Zrównoważonej Energii UNECE. Zaprezentował agnostyczne podejście do technologii. - Każda technologia odgrywa jakaś rolę, musimy zapewnić optymalne połączenie wielu technologii. Można kwestionować różne założenia, ale widzimy duży wpływ węgla, gazu i to jest matematyczna optymalizacja kosztów. Nasza analiza pokazuje bardzo jasno, że węgiel zawsze będzie ogrywać dużą rolę – mówił Scott Foster, Dyrektor Wydziału Zrównoważonej Energii UNECE. - Musimy mieć podejście pragmatyczne, ekonomiczne i korzystać z paliw kopalnych. Pytanie jak to zrobić, aby spełnić jednocześnie cele klimatyczne? Staramy się prowadzić głęboką transformację systemu energetycznego, wprowadzając inteligentne rozwiązania i zrównoważone zarządzanie zasobami – dodał.
Zaznaczył, że przejście do niskoemisyjnego sektora energetycznego powinno być agnostyczne w zakresie wyboru technologii i wdrożyć wszystkie rozwiązania w celu zmniejszenia śladu węglowego sektora energetycznego. Wyjaśnił, że aby zoptymalizować skuteczność wysiłków zmierzających do zmniejszenia intensywności emisji dwutlenku węgla w gospodarkach, należy zwrócić uwagę na efektywność energetyczną, niskoemisyjne źródła energii i technologię paliw kopalnych o zerowej emisji netto.
Zaznaczył też, że poszczególne kraje różnią się składem koszyka energetycznego oraz bogactwem, dziedzictwem kulturowym i legislacyjnym, a także opcjami technologicznymi, dlatego ich możliwości spełnienia zobowiązań środowiskowych i rozwojowych są wyjątkowe. Opracowanie i wdrożenie technologii czystych paliw kopalnych może być w niektórych przypadkach ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i sprawiedliwości społecznej.
Podpisano „Rezolucja Śląska” została podpisana
W finale konferencji doszło do podpisania „Rezolucji Śląskiej”. Ministrowie, parlamentarzyści, przedstawiciele zarządów czterech województw: śląskiego, lubelskiego, małopolskiego i podkarpackiego, a także prezydenci śląskich miast: Katowic, Rudy Śląskiej oraz Świętochłowic podpisali 4 marca „Rezolucję Śląską”. Dokument sygnowano z inicjatywy Grzegorza Tobiszowskiego, pomysłodawcy i inicjatora konferencji SILESIA 2030, która odbyła się w Rudzie Śląskiej. – W sercu śląskości, w Rudzie Śląskiej udało się zgromadzić tak wiele osób zajmujących się transformacją – powiedział Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego, i dodał – Bardzo się cieszę, że udało się opracować taki dokument.
„Rezolucja Śląska” traktuje o działaniach, które należy podjąć, aby skutecznie przeprowadzić transformację energetyczną oraz zrealizować cele klimatyczne wyznaczone przez najwyższe organy Unii Europejskiej i społeczność międzynarodową.
Znajdują się w niej 4 główne punkty:
- Należy zintensyfikować prace nad nowymi technologiami w energetyce, przewidując zwiększenie nakładów w Europie na podniesienie efektywności odnawialnych źródeł energii, uwzględniając jednocześnie konieczność prac nad technologią utylizacji po okresie użytkowania materiałów, z których wykonane są farmy wiatrowe oraz fotowoltaiczne.
- Należy rozwijać technologie w energetyce, dzięki którym sprawniej i efektywniej, oraz przy zachowaniu wysokich standardów ochrony środowiska, będą wykorzystywane surowce tradycyjne - kopalne.
- Należy uwzględniać w projekcie “Europejskiego Zielonego Ładu” kwestie bezpieczeństwa energetycznego każdego kraju członkowskiego UE.
- Należy dokładać wszelkich starań, by prowadzone działania zapewniły przyszłym pokoleniom, zamieszkującym kontynent europejski możliwość rozwoju w oparciu o najlepsze i najbardziej efektywne wykorzystanie dostępnych technologii energetycznych.
„Rezolucja Śląska” po podpisaniu przez sygnatariuszy została przekazana na ręce polskich i zagranicznych eurodeputowanych: Jesicy Stegrud, Evžena Tošenovský`ego, Grzegorza Tobiszowskiego i Bogdana Rzońcy. – Mamy śląską deklarację, ogromnie się z tego cieszymy i dziękujemy wszystkim przyjaciołom zrównoważonego rozwoju – zaznaczył Bogdan Rzońca, Poseł do Parlamentu Europejskiego. – Energetyka i bezpieczeństwo energetyczne są czynnikami wpływającymi na konkurencyjność gospodarek na świecie – dodał. – Dla wszystkich jest jasne, że musimy troszczyć się i skutecznie działać na rzecz klimatu. Ale w tym działaniu nie możemy zapominać o bezpieczeństwie energetycznym, które jest fundamentem każdego państwa. Chcemy wykorzystywać nowe technologie spalania węgla, aby wpisywać się w Europejski Zielony Ład, przy zachowaniu tego, co dla nas w województwie śląskim jest cenne – mówił Grzegorz Tobiszowski, podsumowując konferencję SILESIA 2030.
Partnerami II edycji konferencji SILESIA 2030 byli: Tauron, Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Śląski Fundusz Rozwoju, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego oraz Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach, Samsung Brand Store w Galerii Libero.
